“EN EL PUEBLO HAY CARAS NUEVAS”

Así titulou Xosé María Álvarez Blázquez a novela coa que, en 1945 –acaban de se cumprir setenta anos–, foi finalista na primeira edición do premio Nadal. Na última ronda de votacións, e por un voto, o xurado acabaría decidíndose pola obra de Carmen Laforte, Nada, obra considerada clave na narrativa española.  Nesa altura Xosé María, o terceiro dos fillos do médico Darío Álvarez Limeses, militante da Izquierda Republicana de Azaña, que fora fusilado polos sublevados fascistas  en outubro de 1936, estaba instalado en Vigo, como mestre en excedencia, despois dun traslado forzoso á provincia de Zamora. Do prestixio do premio poden dar conta nomes de gañadores como Gironella, Delibes, Sánchez Ferlosio, Carmen Martín Gaite, Ana María Matute, Francisco Umbral, Arrabal, Juan José Millás, Trapiello... ós que poderiamos engadir outros tantos de finalistas recoñecidos, entre eles os nosos paisanos Gonzalo Torrente Malvido (1960) e Juan Farias (1965), mortos ambos hai 3 ou 4 anos, ademais de Lola Beccaría (2001), nada tamén en Ferrol. Na nómina de gañadores figuran tamén dous recoñecidos escritores galegos: Álvaro Cunqueiro, con Un hombre que se parecía a Orestes (1968) e Alfredo Conde, vello e querido amigo, compañeiro que foi de aulas universitarias compostelanas, que obtivo o premio coa novela  Los otros días (1991). Teño lido en supostas voces autorizadas que Vicente Risco tamén foi finalista en 1953 coa súa narración La puerta de paja, feito este do que non teño constancia. Concursar concursou, en 1953, mais o de finalista... Hai ben anos que lin a novela de don Xosé María, a quen admirei e tratei nos últimos anos da súa vida. Merqueina, con certeza, nunha librería que se estaba desfacendo de existencias que entendía de non doada saída O que xa non recordo é o nome do establecemento nin a localidade onde radicaba. Encadernación en tapa dura en tea azul, a dos libros primeiros da colección Áncora y Delfín da editorial Destino.
Álvarez Blázquez sitúa a novela nunha pequena vila –francesa como se desprende da toponimia e a antroponimia, mais que podería ser perfectamente galega– onde, como adoita ser común neses espazos, a tranquilidade o domina todo. Nesta ben contada historia de corte policíaco, divertida e de doada lectura o autor vai incorporando, sucesivamente, personaxes que, cada un ó seu xeito, van interpretando o asasinato, no seu xardín, do coronel Le Coste. Caras novas. Todo o contario do que, en liñas xerais, acontece no panorama político español. A última das caras aparecidas a bombo e platillo é a de dona Esperanza Aguirre, a da célebre novelista portuguesa Sara Mago, que non é broma, que o dixo así tal cal. O que se di toda unha auténtica cara nova. Tan nova como a de centos de homes e mulleres que, en breve, imos atopar encabezando listas autonómicas e municipais. E de tódalas cores que se nos ocurran. E con ese panorama, hai que ser un auténtico panoli para acreditar en que se fai preciso un cambio, unha rexeneración democrática. Será Esperanza Aguirre unha das bandeiras, un don motores  dese imprescindible cambio? Serano outras mulleres ou homes que levan no machito tantos anos como ela?
Permítaseme acabar cos tres parágrafos finais de En el pueblo hay caras nuevas: “En la tertulia de ‘El Gallo’, concurridísima aquella noche, el maestro se vengó del alcalde, cuyo sofión no podría jamás olvidar.
–A veces la dimisión no es suficiente. Los generales fracasados se suicidan. Las autoridades civiles debieran seguir ese higiénico ejemplo.
Pero, aunque esto no llegó a oídos de M. Durand, es lo cierto que el simple confitero pueblerino no dimitió ni se quitó la vida. ¡Él sabía que Juanita estaba tan orgullosa de ser la mujer del alcalde...!

 

“EN EL PUEBLO HAY CARAS NUEVAS”

Te puede interesar