Decepción

Un dos meus discos máis queridos é o LP de Alfredo Zitarrosa Guitarra Negra, que non deixo de recomendar onde e cando teño ocasión. Escoiteino enteiro por primeira vez en 1989, meses despois da morte do artista. Foi en Montevideo, na casa duns amigos, militantes do Partido Comunista, e encheume tanto que aos poucos días funo mercar, aínda que no Uruguai non tiña tocadiscos. A gravación que teño é a de 1985. Hai dúas edicións anteriores, diferentes desta e entre si, aparecidas en España, en 1977, e en México, en 1978. Pois ben. A cara B do vinilo do que son posuidor, que titula “Hoy desde aquí” e define como poema por milonga, recolle, con música de Zitarrosa, un conxunto de textos de diferente autoría, ditos polo músico, por Nancy Marino, súa muller, ou polos propios autores dos mesmos: Eduardo Galeano, Ángel Oliva, Juan Capagorry e Milton Schlinca, todos exiliados ou calados durante a ditadura militar que viña de caer, o 28 de febreiro dese 1985. Alfredo Zitarrosa, cando as cousas se puxeron mal, marchara para a Arxentina e de alí, sitio tamén inseguro, viñera para España, que neses anos setenta tampouco era o paraíso. Era un cantante con temas prohibidos, na onda do Partido Comunista, do Frente de Izquierda de Liberación, da lista 1001, do Frente Amplio... que intervira en moreas de actos destas organizacións.
No sempre duro exilio foi onde compuxo e gravou a “Guitarra negra” e esas sensacións mantéñense na última gravación, malia que desa volta os tempos eran outros, sen dúbida, o disco non transmite xúbilo. O pouso que deixa é de fonda tristeza polos terroríficos sucesos acontecidos na ducia de anos que remataba. Mais é unha tristeza por veces esperanzada. Nestes días, que ando amolado por mor destas eleccións, onde estou a ver cousas das que non gusto nada de nada, veume moitas veces á cabeza un dos textos do disco de Zitarrosa. Trátase da “Exhortación a los jóvenes”, do dramaturgo Milton Schinca, a quen tiven  pracer de coñecer no montevideano teatro El Galpón. Di así: “Me dijeron que enrollaste la bandera del Frente, no como quien la guarda hasta el próximo acto, sino casi como quien está arriando una bandera. Estás decepcionado porque el Frente no sacó todos los votos que tú hubieras querido. Un día sentiste el orgullo de estar con el Frente, de ese Frente que ponía cada día los presos, los desterrados y los muertos, y en la calle y con el Frente viviste los grandes momentos con que paso a paso se le fue ganando la pulseada al régimen, hasta llegar por fin a su derrota final. Ahora pensá… en tu adolescencia, en lo que caminaste por dentro de ti mismo, en lo que caminó el país junto contigo. ¡Cuidado!, porque estás en un filo difícil, en que la palabra decepción, con sólo cambiarle un sonido, se te puede convertir en deserción. Que no te ocurra eso. Enrollá esa bandera pero despacito, pensando en todo lo que contiene, para vos mismo, para la gente que más te importa, para tu país. Ahora sí, guardala. Pero guardala como para sacarla en todos los momentos de los años que vienen, que el gesto de guardarla no se parezca, ni por asomo, al gesto de quien estuviera arriando semejante bandera”.
Non serei eu quen arríe ningunha das bandeiras nas que crin, creo e morrerei crendo. Como non enterrarei ningunha das ideas que arroupan. E por ser isto así, pode haber lugar a que mude a desepsión –que din os uruguaios– en desersión –que tamén din–. Podo andar preocupado, seriamente preocupado, polo que nos agarda despois desta xeira. A miña ilusión, non é nin sequera mínima. Simplemente, non a teño. Como tela despois de ver que a práctica totalidade dos e das parlamentarias acadan a cúspide da desvergoña ó percibir uns honorarios por non facer nada, despois de non ter sido quen de consensuar un goberno. Se aínda marchasen para as súas ocupacións... Pero non. Son os mesmos que volven pedir o voto para non se sabe que. Para un apaño que se puido ter feito en xaneiro? Profunda desazón.