A laranxa máis laranxa de todas as laranxas é a única obra dramática do finado Carlos Casares. Estreada no tardofranquismo pola asociación cultural O Facho. Peza referencial do teatro infantil galego onde abondan as conversas absurdas, os comportamentos estrafalarios, a personificación de animais e a animación de obxectos, a se achegar aos xogos disparatados dos nenos.
Como paralelo, Cidadáns, ese partido nacido ao abeiro da crise e do caldo de cultivo que ela leva aos bairros marxinais de Catalunya. Estreado hai dez anos, no tardomoncloismo, pola asociación cultural O Facha. Peza referencial do teatro infantil español que escolleu a cor laranxa e a súa presentación nos teatros por ser a cor centrada e equidistante entre o amarelo e o gualda. Protexida por certos intelectuais guerrilleiros do que din nacionalismo periférico como Albert Boadella, Savater, Félix de Azúa e outros que nos lembran a espada do cid campeador como Arcadi Espada ou o mesmo Alber Rivera, moi semellantes nos seus discursos aos que abriron noutrora a casca do nacionalcatolicismo. Espallaron como fungos outonizos xusto cando os recurtes dos xastres da dereita tradicional provocaron o devalo do partido popular. (Disque as casualidades non existen). Comezaron como unha plataforma para aparentar ser algo vertolán, cousa de cidadáns anónimos, deses que andan pola rúa e xantan o prato do día en calquera mesón de bairro. Encheron as redes sociais, os blogs, os xornais de papeis, as radios e televisións disfrazados dunha modernidade e unha frescura de alfaiate parisino, sobrio pero xovial que incluso era capaz de levar nome periférico para imantar a cataláns de macia raigame e despexar dúbidas de saúdos antidemocráticos do pasado.
No seu ideario político defínense como laicos, pero dun laicismo que non vai mover unha man por tirarlle a educación aos bispos, nin separar o Estado da Igrexa como manda a constitución.
Cidadáns é o partido da cidadanía, disque. Non sei se dentro do cidadán entrarán eses cidadáns que viven nas aldeas, vilas e cidades pequenas, que só entran en Google e non pisan un museo porque a súa cultura e o seu peto non dá para máis, disque. Porque o concepto de cultura que nos presenta Cidadáns é tan recuado que até os preilustrados estavan máis avantaxados. Coidan que a cultura é algo urbano, en formato papel ou dixital museístico. A cultura como un privilexio para escolleitos como eles. Eles ignoran a etimoloxía da palavra cultura que fai derivar ésta do cultivo da terra. Porque para os Cidadáns da nova dereita como para os populares da vella (que vén a ser a mesma, un recambio ou marca branca) a terra e o territorio, eis nada! Cando nos venden iso de que eles son os únicos que están centrados nos problemas reais dos cidadáns esquecen sempre aos proprios cidadáns e as súas particulares circunstancias. Para Albert Rivera e os seus Cidadáns do mundo a cultura propria é un atranco, a identidade é un atraso e os dereitos colectivos dos povos recoñecidos nas cartas magnas e nos dereitos universais do ser humano son unha pallasada, como as nacionalidades e o dereito dos povos a falar e vivir dentro da súa ancestral cultura. Daí que nos apoñan o de periféricos. Somos povos arredor dunha esfera, Madrí. Somos dos Arrabaldos do norde, extrarradio, marxinais merecedores dunha política marxinal deseñada nas outas esferas do mercado global dos montes santos ou monsantos!
Precisamente o prestixioso pensador Richard Sennett ao falarnos da cultura do novo capitalismo, suliña a renuncia, a obriga de nos desprender do pasado como un dos tres desafíos para ter éxito nesta xeira de capitalismo selvaxe. A globalización precisa escravos sen pasado nin futuro. Os andeis de autoaxuda das livrarías e bibliotecas está cheo de livros de cómo esquecer, de cómo vivir o intre, de carpe diem desenfocados, ou mellor enfocados a un mercado onde o traballador é un obxeto baleiro desenraigado e rápidamente prescindivel. Sumetido á obsolescencia programada mesmamente como o seu portátil ou a súa bombilla de longa duración. A igualdade mudou nisto para os defensores do sistema.
Por iso todos nos son a vender que xa non há dereitos colectivos, que xa non há identidade nin nacionalismos. Porque así os dereitos individuais, derivados sempre dos colectivos (o home é un ser social) son manoseados e manipulados doadamente. Chegan incluso a se cuestionar a función dos sindicatos e defenden a negociación individual dos contratos laborais invalidando a forza da colectividade e as conquistas sociais que se acadaron no pasado por parte das loitas sindicais, labregas e populares en xeral. Isto si é populismo do máis atroz!
As persoas, baleiras de experiencias pasadas somos unha especie de anxos de luz que aboiamos nos centros escolares e de traballo sen ningunha pegada dos nosos devanceiros. Cuspidiños aos demais anxos de luz. Os apelidos non teñen importancia algunha, a non ser que sexan herdeiros de fortunas azuis. A lingua que falamos tampouco a ten. Non expresamos nela quen somos nin de onde é que vimos. Non, para estes universalistas laranxas, as linguas debían estoupar como no teatro infantil de Casares estoupan as laranxas nacidas dun limoeiro. Agás a lingua castelá e a inglesa porque dela falan cando defenden, como Feijóo, o bilingüismo harmónico ese que non é máis que a ideoloxía nacionalcatólica cun traxe acaxomado a este estado autoanémico no que imos morrendo como povo coa eutanasia activa e pasiva que nos están a aplicar nos seus coidados paliativos.
Cando alguén propón dende un concello como o de Ferrol que a lingua oficial non pode ser o galego non é un cidadán, é un desalmado. Nun país normal, normalizado, iso abondaría para expulsalo da política de por vida. Pois iso vén de fazer Cidadáns en Ferrol e en vésperas electorais.
E iso é o máis terrivel. Que a nosa lingua sexa a arma arreboladiza para a canteira de votos de ferroláns de dereitas. Eu podo comprender que un vote á dereita se ten grandes propiedades para as protexer xa que a dereita governa sempre para protexer aos poderosos. Incluso podo comprender que a clase media ou o povo con escasa cultura e sumetida á presión mediática poida votar dereita. Mais o que nunca poderei enxergar é cómo un povo pode non ter vergoña de lle votar a alguén que aldraxa aos seus antepasados esmagando a súa lingua!. Daí a importancia da memoria, de non darnos ao esquecemento do que fala Sennett, de non renunciar ao que somos lembrando de onde vimos.