Fernando Dopico desvela as claves de cando Ferrol era unha aldea medieval

Ferrol non naceu da nada por una decisión borbónica no século XVIII. Aínda que unha vila mariñeira, as súas orixes están a finais do século XII e comezos do século XIII como unha vila de reguengo, dependente tamén do rei. Para afondar nestas orixes e explicar a evolución ata o século  XVI o filólogo e investigador histórico Fernando Dopico pronunciará unha charla para a nova pero activa asociación Ferrolterra Antiga, unha entidade que se propón divulgar a historia local. Ademais faino desde lugares pouco habituais porque a charla de hoxe ás 20.00 horas levarase a cabo no local “Las siete tapas”, fronte á Casa do Mar, na estrada alta do Porto.
Dopico, que pronunciará a súa charla –duns 40 minutos– comentando imaxes en formato power point, sinala que a conferencia “naceu dunha proposta da asociación Ferrolterra Antiga a partir dun artigo que apareceu no libro colectivo ‘Homenaxe a Ferrol Vello’ o mes pasado”. O investigador tamén se mostra divertido por pronunciar a charla nun bar. “Non é un fenómeno novo o de gañar espazos fóra do ámbito académico ou máis institucional. Creo que este tipo de iniciativas de divulgación histórica deben ir buscar á xente alí onde estea”.

na baixa idade media 
En canto á conferencia en si, “A vila de Ferrol no transcorrer da baixa idade media (séculos XIII e XVI)”, Dopico insiste nun punto. “Para falar destes temas hai que centrarse en cal era a situación social, económica e política entre o século XII e XVI en xeral do Reino de Galicia, e non atender só ao local. Ferrol era unha vila de reguengo que naceu nesa época porque era un tempo, os reinados de  Fernando II e Alfonso IX, no que se fundaron  moitas vilas por todo o reino. Unha época na que comeza a funcionar o porto marítimo ao que se lle dá permiso no ano 1265, e incluso no ano 1286 temos un porto baleeiro en Prioriño”. 
Dopico insiste en que a documentación e os textos son as claves dunha información, en moitos casos nova. A súa proposta terá tres eixos, o institucional, o económico e o fiscal. 
“O estudo do aspecto institucional, a municipalidade no Ferrol da época ata o século XVI, dá moita información. Por exemplo, ata a década de 1520 Ferrol non tivo alcaldes. Tamén o dá o aspecto fiscal, un tema no que me axudou moito a profesora Amparo Rubia, con datos desde o século XII ata o XVI. Aí poden verse o número de veciños, que hai que calcular porque entón non eran os habitantes, xa que só se contaba o cabeza de familia. Neste caso tamén houbo vaivéns, xa que a mediados do século XVI houbo un gran incendio en Ferrol, que por aquel entón tiña uns mil habitantes, e ata finais do século non se recupera, xa ata 1590 coa chegada a Ferrol da Real Armada e da creación dos castelos da ría”.
Como é habitual, tamén o aspecto económico será destacado polo investigador. “Na baixa idade media no tema económico era clave a actividade marítima. Había moita exportación de peixe salgado e viño aos portos do norte de Europa. Aínda que Ferrol non fose unha potencia, si era un porto importante con moitos contactos comerciais e moito movemento de naos. Iso perderase tralo descubrimento de América, cando o interese da coroa diríxese a aquel continente e as naves galegas deixan de comerciar con Europa e inician unha etapa de decadencia”.