Río Xuvia

Tócalle desta volta a este río nado nos chamados montes da Serra a 460 metros de altura, no lugar de Tafornelos, axuntamento de As Somozas que discorre por terras de Moeche, San Sadurniño, Pedroso, Neda e Narón, por onde é coñecido como o Río Grande de Xuvia, e desauga na parte máis setentrional da ría de Ferrol, moi preto do outro gran río da zona que é o Belelle, do que xa temos falado aquí.
Atravesa lugares con nomes tan enxebres como Monte dos Nenos, Pena Branca, Calvelo, Pena da Cabra, Cadaval, Pena dos Ladróns, Pico Naveira, Vilavesa e Penas Louseiras. Entre os seus afluentes conta co regato da Toca, o río Ferrerías, o regato Moeche e o río Pequeno. O máis sobranceiro de todos é o río Castro, que recolle as augas da vertente norte da Serra de Forgoselo denantes de pasar ao pé do Castelo de Narahío. Moito me gustaría saber a orixe de todos estes patronímicos, tan eufónicos e tan galegos. Un dos paraxes máis emblemáticos do río é a presa do Rei, construída por Alfonso XIII, que abastecía de auga a antiga Real Fábrica de Moneda de Xuvia. Ao longo do río discorre a chamada Ruta dos Muíños, na que se poden contemplar entre outros os de Gradaílle nun fermoso recuncho, o de Entreríos no desaugue do río Castro, o de Pedroso hoxe felizmente restaurado e o máis famoso de todos que é o muíño de Xuvia que noutrora aproveitaba as augas do río para moer a fariña coa que se facía o pan para os barcos que saían do porto de Ferrol. Hoxe en día é fonte de inspiración de pintores, poetas e fotógrafos.
Nos muíños cantigas, / consellos, amores / e contos dos vellos
A paisaxe, a flora e a fauna conforman un ámbito ideal para facer sendeirismo pola beira do río en todo o seu percorrido.
Aínda que pouco coñecidas, hai varias lendas relacionadas co río. Quizais a máis interesante sexa a da famosa banda de ladróns e salteadores de camiños chamada dos Sopiñas.
Contan as crónicas que os mesmos monxes do convento de Xuvia tiñan moito que ver coas súas falcatruadas. Un festexo de interese é a V Feira do Viño, que se celebra no mes de xuño en ambas as dúas orelas do río. Unha boa ocasión para pasar un día de lecer.

Río Xuvia

Te puede interesar