Pasan na punta dos pés
Miran ó lonxe e non ven
Predican o que non cren:
Tornan dereito en revés.

Fai uns días no local social da Sociedade Cultural e Recreativa Liga de Amigos de Barallobre a pintora e querida amiga Dolores Fernández (Loli) preguntábame polo nome en castellano da carqueixa, esa planta tan común nos montes galegos.
Non son botánico, aínda que sinto afición polas plantas, e moi curioso. Gústame saber algo de todo, aínda que xa se sabe, sabedor de moito, experto en nada.
A carqueixa (chamaspartium tridentatum) en castellano carquesia é unha planta silvestre da familia das fabáceas, rastreira, sen follas e con flores amarelas á que se lle atribúen propiedades medicinais.
É moi común por toda Galicia. Antiguamente se usaba para prender o lume, tamén como cama para o gando e para estimular o apetito do vacún.
Aínda que diferentes, hai xente que as confunde coas queirogas ou queirugas. As queirugas son plantas patelas, á ras do chan con follas simples e perennes.
As flores de cor rosácea –aínda que hai distintas variedades– son antinomorfas e en cápsulas semellantes ás do estraloque ou dedaleira, só na figura, xa que a da queiroga é máis miúda e non pendura da planta… Xa digo, fai uns días na Liga de Amigos participando nunha mesa redonda con motivo da presentación de interesante libro, pequeno formato, con preciosas fotografías de Ovideo Aldegunde titulado “O pazo de Barallobre e o pintor Antonio Jaspe Moscoso”, sendo o autor dos textos Enrique Sanfiz Raposo.
O pazo de Barallobre foi construido nos últimos anos do século XVI por Don Fernando de Lago, sendo herdeiro o seu fillo Lanzarote de Lago quen morreu en 1626, herdándoo seu sobriño, licenciado e crego Fernando de Lago Bugueiro.
Foron con posterioridade herdeiros responsables do pazo e doutras extensas propiedades as familias Lago, Moscoso, Anido, Márquez e Jaspe.
O pazo, a capela do Bo Xesús, as vivendas onde se aloxaban familiares, visitas e servintes, as caballerías e a casa de labranza, os xardíns e a inmensa horta con árbores froiteiras e centos doutras de xardín e bosque, autóctonas e foráneas centenarias, foi todo totalmente destruido, pouco antes das primeiras eleccións democráticas para construír unhas escolas municipais.
O caso é que naquel entón sobraba onde construír no concello de Fene. Onde non, fora por capricho, porque saíran baratos os terreos, ou por outra manobra que descoñezo, alí en tanto espacio, había cabida para as escolas sen arrasar como se arrasou.
Ningén, nin tan sequera en nome do “progreso” ten dereito a facer semellante dano á historia e á natureza. Mágoa que despistados políticos tiveran tan infeliz idea; a de acabar con canto naquela contorna había, aínda que deteriorado, con posibilidades de restauración. Aquelas persoas, posiblemente pensando nas musarañas, ríronse dos veciños, da natureza, da historia.
Dicía Thomas Jefferson que “tan só unha cousa nos explica ben a historia, e é en que consisten os malos gobernos”.
E falando de gobernos, di Don Mariano Rajoy que tanto el como os responsabeis do Goberno, non saben comunicar. Comunican mal. E será só eso?
Eu coido que comunican ben. Á súa maneira en pantalla de plasma, fuxindo do pobo e dos periodistas. Comunican demasiado ben e ben comprendemos o que pretenden facer de España. Vaia se comprendemos!! A bos entendedores poucas palabas. Moitos xa o comprendimos cando o comezo da lexislatura, outros moitos caen agora da burra.
Cansos desta política, visto o visto, o cruel deterioro das clases medias e baixas, a gran desigualdade, máis ricos, moitos máis pobres, o emprego a peor, a deuda pública polas nubes, cansos de oír milongas non queren participar da súa orquestra nin do seu baile de promesas e contrapromesas.
Pretenden outro director que lles anime,  outra orquestra con sons máis coñecidos, bailables e que cada cidadán poida ben vivir e tirar un foguete de cando en vez, coma antonte.
Poida que pronto comecen outros bailes nos que tódolos cidadáns bailemos,  se nos apetece. Non só os que convide o director e os que coman con el á mesa, nin os que estén ó pé da orquestra. Poida que pronto comece, democráticamente, o “baile dos votos”.
Recordo sendo rapaz, na inmensa centenaria arboreda do Pazo de Barallobre, ducias de rulas rulando na nosa lingua: Ruú… Ruú… Ruú. As de hoxe non sei en que lingua rulan.