Xaime Quessada Porto naceu e morreu en Ourense (1937-2007). A súa enorme proxección internacional levouno, no decurso do camiño da súa vida, por multitude de cidades e lugares de todo o mundo, onde tivo oportunidade de deixar a súa pegada.
Ferrol foi unha delas e aquí, o recoñecido artista plástico, realizou dous inmensos murais dunha notoria calidade artística mais tamén cunha importante carga de compromiso social.
O primeiro foi pintado en 1982 por encargo do PCG en pleno debate social pola entrada de España na OTAN para se manifestar en contra da Alianza Atlántica. Varias xornadas investiría o pintor na elaboración, na praza de Armas, dunha obra que, ao estilo do Guernica de Picasso, amosaba unha gran explosición nuclear e os seus efectos destrutivos para a cidadanía. Doado polo PCG ao Concello de Ferrol, a creación pasou pouco despois o esquecemento coa súa almacenaxe en dependencias municipais.
O mesmo ocorriría dous décadas despois, en 2002, coa obra encargada a Quessada entón polo Comité Cidadán de Emerxencia en sinal de protesta e denuncia antes a instalación da planta de gas de Reganosa na ría de Ferrol. De novo coa praza de Armas como escenario para a realización do mural, Quessada plasmou sobre taboleiros de aglomerado, nun traballo que se prolongou durante tres días e tres noites, a dualidade entre a vida e a morte, ou a beleza e a barbarie. Cedida tamén ao goberno local, a obra correría a mesma sorte co anterior para rematar oculto entre as paredes do arquivo municipal –na actualidade estaban almacenados no Torrente Ballester–.
recuperación
Agora, e da man do novo goberno ferrolán, estas dúas importantes obras, “Alegoría pola paz” (1982) –duns 16 metros de largo por 4 de alto– e “Mural no que se manifestan os conceptos da vida e morte” (2002) –20 de largo por 3 de alto, aproximadamente– saen da escuridade e do esquecemento para lucir nas paredes do Auditorio ferrolán. Alí foron instalados, entre o recibidor da planta baixa e o primeiro andar, e alí quedarán de forma permanente para disfrute de toda a cidadanía e como parte do patrimonio artístico do Concello ferrolán.
As impresionantes creacións do polifacético Quessada foron presentadas no decurso dun acto que contou coa presenza do alcalde de Ferrol, Jorge Suárez; os concelleiros de Cultura e Patrimonio, Suso Basterrechea e Rosa Méndez, respectivamente; a presidenta da Fundación Xaime Quessada, María Jesús Blanco; así como membros da entidade sociocultural Fuco Buxán, unha das principais impulsoras do proxecto para recuperar os murais. Todos eles lembraron a estreita vinculación do recoñecido artista plástico ourensán coa cidade ferrolá e co movemento obreiro que tanto pelexou polas liberdades e a defensa dos dereitos dos traballadores, principios e valores que tamén formaban parte do ADN do propio Quessada. “Siempre se sintió muy unido a esta ciudad y a su movimiento obrero, porque creía que era una lucha necesaria. La recuperación de estas obras ha sido una de las cosas más emocionantes para nuestra Fundación”, salientaba onte a súa viuva e presidenta da entidade que leva o nome do pitor.
"o pequeno guernica"
O rexedor ferrolán, Jorge Suárez, tildou de histórico o día de onte por “poder recuperar estes murais que estaban semiagochados en que reflicten a loita de moitos ferroláns contra a OTAN e contra a instalación da pranta de gas. Forma parte do movemento social da cidade, e telo aquí é un fito histórico que xa se deu en chamar o ‘pequeno Gernika” de Ferrol, que eu comparto nas dimensións e na calidade artística”, dixo. Basterrechea cualificou tamén o día como “extraordinario para a cultura galega” pola vontade que tivo o goberno local de recuperar un patrimonio enorme para a cidade”. O custe do transporte e instalación das obras cifrouse en 6.000 euros.