Brian Hughes: dez anos xa

A madrugada do 11 de outubro de 2003, na súa morada de San Vicent del Raspeig (Alacant), Brian Peter Hughes tomara o camiño que non ten volta, ese carreiro cheo de sombras que leva a un deserto que eu imaxino branco. Por máis que as súas cinzas foran verquidas meses despois, con versos de Cernuda no aire, e o amor de moitos dos que quixemos a Brian, na praia de Pantín, esa que hoxe abre o facebook da súa compañeira, Ana Eiroa Guillén, dos Eiroa de Xuvia-Narón, o vencello decisivo de Brian coa nosa bisbarra na que botaba as tempadas de lecer, a derradeira, a do verán dese ano fatídico, o agosto da calor máis intensa que eu teña vivido nunca (en Ferrol e arredores). A Brian coñecérao eu unha noite de Glasgow, a súa cidade natal, trinta anos atrás, momento que recollín nun meu libro, Vintecatro maneiras de querer a Brian (“mais para tanto teño de ciar nos anos/ ata chegar a este momento cando/ alguén fai un xesto introductorio:/ Brian Hughes…Vicente Araguas…, na noite”). Coñecérao nun “pub”, The Rock, ao que volvín moito tempo despois, tan só para comprobar que ás veces non se debe voltar onde foras mozo, pletoricamente novo. Brian, daquela profesor en Albacete, viñera a Ferrol, pasar o Nadal de 1973, aloxado nunha pensión que daquela había en Galiano. Rúa con tradición hosteleira pois era a entrada natural á nosa cidade. Desa época viñera o coñecemento de Ana, miña amiga de sempre, e todo canto veu despois, incluído eses dous fillos, intelixentes e guapeteiros, que se chaman Sean Gael e Celsa Hughes Eiroa. Celsa, tan valente, foi quen a mañá do 11 nefasto collera o teléfono para nos dicir aos amigos que Brian viña de morrer tan de repente como os seus impulsos de home vitalista. Un dos derradeiros, meses atrás, cando fora a Sevilla, nun bus de “supporters” apoiar ao equipo polo que devecía, o Celtic, na final da UEFA que este xogara e perdera, contra o Porto dun tal, daquela, Mourinho. O amor polo Celtic era unha das razóns vitais que eu partillaba con Brian, xeneroso director da miña tese doutoral que con el non máis chegara ser memoria de licenciatura sobre El mundo poético de Bob Dylan, defendida en Alacant, diante del mesmo, Xavier Carro e Kevin Power (este último morto recentemente). Brian viñera a España traballar como “assistant teacher” nun instituto de Albacete, onde se axudaba economicamente como profesor particular dos fillos de Federico Gallo, lembrarán, o presentador do mítico “Esta es su vida”, despois gobernador civil albaceteño. Antes exercera como docente en Francia, en Orleans, e logo de Albacete en Porto, nunha estadía lusa onde batera con exiliados galegos como Xan Casabella, irmán do meu amigo, o cantautor Miro Casabella. Casado xa con Ana ambos marcharon a Libia, onde Brian Hughes fora profesor na universidade en Bengasi. Do tempo libio Ana Eiroa, intelixente e brillante como adoita, dera razón nunha entrevista que lle fixen neste xornal por mor da caída e morte do coronel Gadafi. Alí nacera Sean Gael, o primeiro fillo da parella. Xa de volta en España Ana, profesora de inglés por oposición nun instituto en Alcoi, e Brian marchan para Levante, onde Brian Hughes, dou-tor con tese sobre Luis Cernuda e a influencia que nel tivera a poesía inglesa, exercerá na Universidade de Alacant primeiro como profesor non numerario, logo como catedrático. Deixando pegada importante en alumnos e colegas, como puiden comprobar cando dictei unha conferencia alí (con recital de poemas de Vintecatro maneiras de querer a Brian) sobre meu amigo. Entre as súas publicacións, non espalladas abondo, Brian Hughes foi o seu maior inimigo (e digo, eu que si o son, que nunca atopei nacho menos vaidoso que este nativo de Glasgow, home de mil pezas, e leitor diario da Biblia), libros sobre Cernuda, diccionarios español-inglés de termos xurdídicos ou escolmas poéticas, así a moi impecable centrada en Seamus Heaney, morto tamén hai pouco, e amigo grande que fora de Brian. Eu non soamente cheguei a Heaney a través de Brian Hughes, a noite que alguén escachara a fiestra do Hispano-Argentino, ¿quen?, que máis ten, todo o mundo, senón que sería axuda importante á hora de que eu verquese ao galego Traballo de campo, do poeta irlandés de Mossbawn, Premio Nobel. E moitas máis cousas que podería engadir ao percorrido profesional de Brian, e que el desbotaría co seu sorriso elegante e retranqueiro (se isto non é un pleonasmo). Quero dicir, “ten years after”, como o grupo aquel de Alvin Lee, outro que foi tamén, relativamente novo, para o deserto branco, ¡que desfeita!, que non hai día en que non lembre a Brian. Tamén que a súa morte fora para min trauma tan grande, se cadra tan inesperadamente grande, que non din saído del senón coa axuda da poesía. E dun impulso súpeto, como aqueles que facían bulir a Brian, din escrito nun mes Vintecatro maneiras de querer a Brian, publicado primeiro na miña Poesía enteira (1978-2005), e logo, en edición exenta, e bilingüe. No primeiro caso en Espiral Maior, no segundo con Huerga y Fierro. Unha pequena maneira de exorcizar a miña mágoa. Hoxe, dez anos despois, digo que Brian Hughes non de-sapareceu. Poisque a súa fama (no senso manriqueño, renacentista case, o que Brian era) aí segue, tamén os seus feitos de home enteiro. Como exemplo. Brian, querésete. Moito.