A literatura nunca deixa de te sorprender. Sempre hai voces que un descoñecía e que, por algunha feliz circunstancia, acaban vindo á luz para revelársenos como unha pequena epifanía.
 

Así me aconteceu a min coa descuberta de Nila Álvarez Pousa. Tiña unha vaga noticia da súa actividade poética como participante en recitais e iniciativas literarias de carácter solidario, tamén pola consecución dalgunha distinción en certames e mesmo a colaboración en revistas colectivas. Mais debo recoñecer que non foi ata que dei co seu poemario “O pouco tempo que nos queda” cando tomei conciencia da súa valiosa achega e do mérito dunha escrita nacida da experiencia e dun dilatado curso de vida que se verte en versos.

O pouco tempo que nos queda concrétase como unha autoedición, aínda que a súa execución técnica debe moito á eficiente man de Branca Trigo, responsable de Edicións Malafera. Do mesmo xeito, este volume enriquécese coa tradución dos poemas ao castelán realizada por Silvia Penas, tamén ela (como Trigo) escritora e, polo mesmo, solvente no seus oficios de translación. E aínda engade o valor das singulares ilustracións de Claudia García Salgado, que lle poñen rostro ás verbas de Álvarez Pousa.

As citas iniciais coas que se abre o libro orientan a filiación destes poemas, que beben da fulguración expresiva de Antonio Gamoneda, da amplitude hermenéutica de Chus Pato; a visión profundadora de Oriana Méndez e o gume reflexivo de Branca Trigo. No seu ronsel decorre esta liña do horizonte que traza Álvarez Pousa, nunha “chor de vellez” de “brazos dependurados” e un “premer do ollo” “nubrando estrelas”. Logo, canto aos territorios de sentido, o poemario abala entre dous polos intimamente conectados: a homenaxe á nai e a lembranza da infancia ida, coa engádega doutras sombras de perda en figura masculina.
 

Unha das seccións do libro vai dedicada, xustamente, “Á miña nai: núcleo e resistencia da alegría”. Nos seus versos recupérase a imaxe dunha proxenitora protectora da meniña que a autora foi, paseadoras ambas polo Colón vigués, nunha urbe ben diferente á que hoxe é, onde todo fluía máis devagar e onde a rebeldía do pelo da filla contrastaba nunha sociedade de nenas formais e ordenadas de impecable pelo alisado. 

Era un tempo onde “a vida decorre/ coma un bosque/ mesto e agoniante” e os días escapaban derredor da tenda familiar e todo “transcorría de costas/ enriba do comercio/ nun andar inmenso e desleixado/ de veludo vermello e flores de plástico”. Aquel recordo trae tamén a presenza dos que marcharon, “os pasos virando/ a baleirada tenrura/ dos seres mortos/ na espiral da ozca”.

Entre eses seres que xa non están figura tamén “un home/ sen futuro”, de “liñas angostas” que “falan do que me sucedeu/ no inverno”, abafado e a “fuxir da medicina/ despois dos porqués/ e dos silencios”. Mais, como se dixo, a pulsión do tempo ido da infancia é o vórtice imantado que atrapa moitos destes textos, pois a voz poética é consciente de que “para chegar aquí/ reflicto o camiño/ impregnada do océano/ da nenez/ á vida”. 

Por iso mesmo outra das seccións do libro ten como soarego “Aquela infancia tan adulta”, unha idade amparada pola nai Chita, unha “rosa renegada”, “madeira finísima/ onde suxeitar o medo”. Con ela a filla aprendeu a superar os estreitos clixés de certas ensinanzas relixiosas onde “elas, as dinosauras/ aprendíanme/ que un corazón sagrado/ pingaba por min” e onde a disidencia capilar era toda unha declaración de intencións: “Todas as nenas/ levaban o cabelo liso/ agás eu/ que fun medrando/ coa anguria/ do prendedor do pelo/ perdendo esa flor e as tebras/ apreixando a cor./ Todas as nenas/ saltaban á corda/ nun campo de minas/ eu alisteime ao berro”.

A obra remata “Arrolando do amor as súas cinzas”, afirmándose nun presente no que se é consciente de que “nado contracorrente/ levedo noutro espazo habitable./ Acampo/ no pouco tempo que nos queda”. A cauda final é un novo lembradoiro que anuncia “Secuestro a miña nai para sempre”, nunha iteración que leva a “o ronsel de acadar a fin/ pechar a porta”, tras do que unha cita de Silvia Penas pon o broche: “aínda estou turrando por salvarte/ turrando/ pola liña do horizonte”.
 

Nesa latitude fica tamén esta lectura, transitando pola liña do horizonte versal de Nila Álvarez Pousa, a quen presta saudar en “O pouco tempo que nos queda”, de seguro que aínda moito creativamente para ela.