A falta de pan (conta Anselmo) era o problema máis angustioso, xa que ademais da fame dos pequerrechos, engadía o sufrimento das nais, que non tiñan un anaco de boroa que lles dar os seus pequenos. Por sorte, había naquel rueiro do Inferniño, un matrimonio xa maior que non tiñan fillos e que facían unha viaxe semanal no tren ata a súa aldea, volvendo con varias bolos que compartían xenerosamente cos máis cativos. Ninguén sabía como conseguían pasalos polos postos de vixilancia (“fialatos”) que controlaban a entrada de mercadorías na vila, aínda que se sospeitaba que farían o pago “en especie”. O día da chegada xuntábanse diante da súa xanela uns oito ou dez picariños, de entre catro e seis anos, pedindo cadanseu pedazo de boroa. Eu era aínda moi pequeno para ir reclamar a miña parte, pero non quedaba sen pan, pois o meu irmán Anxo, dous anos maior, teimaba coa señora da casa, ata acadar unha segunda “ración”, correndo logo para a casa, levarlle á nosa nai aquela gloria amarela -os raparigos chamábanlle “pan de metal”- que ela repartíanos en pequenos anacos.
 

Anxo morreu moi novo, aínda non tiña oito anos, e coa súa desaparición, perdín o meu mellor compañeiro e valedor. A miña nai contoume que a causa da súa morte, foi unha moeda de cobre que tragou e que lle quedou atravesada na gorxa; dous días tardaron en quitarlla e seica o cobre envelenoulle o sangue. Lembro que durante moito tempo, a miña vella tivo gardada aquela moeda. E lembro tamén, con moito cariño, que na casa do lado vivía Sabeliña, unha nena algo maior ca min, á que recorría pedindo axuda, como se dunha irmá se tratara; moitas veces, como meus pais traballaban, eu quedaba só na casa e saía en coiros á rúa, chamando por Sabeliña para que me vestise.
 

Os patios das nosas casas estaban separados por unha pequena cerca de arame e a señora da casa e a miña nai, latricaban a través dela, mentres tendían a roupa ou facían calquera outro traballo. Un día a señora queixouse de que lle desaparecían os tomates que poñía a madurar no antepeito da fiestra, que tiña pouca altura. Días despois, o ladrón dos tomates (o Anselmo) apareceu chorando, co tomate vermello medio roído na man, enganchado polo mandilón na cerca de arame e sen poder saír daquela trampa...
 

Máis adiante, as cousas melloraron un pouco, pois coa posta en circulación das cartillas de racionamento, tiñamos asignada media barra de pan diaria por persoa. Con seis ou sete anos, eu era o encargado de ir busca-lo pan á tenda, distante uns trescentos metros da nosa casa. Eramos entón, os pais, os xemelgos e máis eu, pois o maior xa casara e non vivía con nós. Isto facía dúas barras e media de pan, que traían cinco cornechos. E pois a fame era tanta, eu ía espelicando o pan polo camiño, de xeito que os cornechiños nunca chegaban á casa. Ata que un día o noso vello, que debía estar cabreado, prohibiu aquela desfeita, reforzando a prohibición cun enérxico peto na mesa. Dende aquela, nunca máis espeliquei os cornechos. E aqueles trescentos metros co pan baixo do brazo convertéronse nun verdadeiro suplicio... E, durante moito tempo, aínda pasados moitos anos, non volvín a espelicar  un cornecho.
 

A cartilla do racionamento daba dereito tamén por cada membro da familia a un quilo de patacas, cen gramos de sopas, un oitavo de litro de aceite, cento cincuenta gramos de azucre, tabaco e outros artigos de primeira necesidade. A distribución facíase mensualmente e, para recolle-los alimentos, ademais de presenta-la cartilla, había que abonar o importe establecido.