Aínda outra carta aberta para o amigo Iago Santalla

Recibo outro facebook do amigo Iago Santalla: “Iago ha escrito: Mil grazas amigo a loita cobra sentido cando un atopa persoas coma ti. Grazas a un amigo de enorme corazón”.

O que vén dando de si a rampa de Oza para mellorar o acceso a persoas con dificultade na mobilidade! Grazas a ti, Iago!

Verás, amigo. Teño para ti unhas confidencias persoais. Vai para tres anos que case perdín de ver. Logo veu o Covid e na Sanidade tamén se nos complicaron a todos as cousas. Vai tan lenta nas listas de espera que ninguén sabe cando lle vai tocar a quenda. Estes días tocoume. E o mundo fíxoseme novo. Xa non o recordaba así de bonito. E fíxome pensar nos que non poden ver. Ou nos que non ven máis dificultades e problemas na súas vidas.

Hai un ano deixei as parroquias e agora vou á misa os domingos a unha capeliña pequechiña de Ferrol. Alí hai dous homes pedindo. Xa non son moi novos. Un deles, aínda que se move, está bastante encrenque e fica sentado. Din por suposto que pedían en comandita e deixáballe as moedas ao que está de pé.

Sempre me pareceu unha falta de humanidade darlle esmola a alguén e non interesarse pola súa vida nin de como lle vai a el e aos seus. Sen caermos nunha mala curiosidade indagativa. Pero non é doado saber facelo. Eu sei que non o fago axeitadamente. Por timidez, por comodidade, ou por...? Que sei eu?

Un domingo notei a falta do que está eivado e vin a ocasión de romper o receo para interesarme polo colega. E pregunteille por el. Díxome: Non sei nada del. Non andamos xuntos. Cada un pide para si.

Ao domingo seguinte volveu a aparecer o máis imposibilitado e fixen por saber por que faltou o día anterior. “Teño a miña mamá case finando na Coruña. Fun vela. E hoxe, se xunto, quero volver. Vouna perder moi axiña.”

En min operouse un cambio radical. Aprendín, máis unha vez, que detrás de cada moeda non só hai un mendicante. Hai unha persoa con todo un mundo oculto de moito sufrimento e moi falto de amor e respecto. E moita humillación. Porque xa é humillación abondo ter que vivir alargando a man, ter que pedir paso na vida, observar miradas perdoándoche a existencia e discutíndoche o lugar público que ocupas porque lles rompes a súa tranquilidade. E deixa paso libre!, sen entrequenencias. Sempre estorbas aos que van con présa. E un mesmo sábeo. Pero tamén cho fan saber.

Lembro moi ben cando fracturei un nocello e tiven de usar muletas uns meses. Precisaba máis espazo aos lados, sobre todo ao nivel do chan, para poder moverme con seguridade con elas. A xente, ao cruzármonos, imos mirando para a altura das caras. Con moita frecuencia recibín patadas no punto de apoio do bastón no chan e me desestabilicei. Pedían desculpas. Pero tamén me indicaban que me arredase ben para as beiras xa que eu era un perigo para min e para os demais. Pero tampouco as beiras están libres, ben polos grupos que se paran a falar ou por outras mil cousas que colocan os establecementos comerciais, etc. E o eivado, eu, tiña que ir sorteando e esquivando moitos máis estorbos aínda. Foi daquela como aprendín en carne propia con que facilidade marxinamos, (botamos para as marxes), a quen é diferente.

A todas estas eu aínda non fixei ben o rostro daqueles dous homes. Tamén son un deses que paso de largo. E se os vexo noutro sitio non os coñezo. E non vale que non vexa ben. Porque tampouco sei nin o nome deles e iso xa no é da vista. Levo véndoos cada domingo desde hai cinco meses. Xa unha tempadiña! E nunca crucei palabra con eles. Só deixaba a moeda. Humillaba! Doulles a moeda para ficar eu tranquilo. Pero aínda non chego ao nivel da poesía de Celso Emilio: “Como un irmán che falo”. Non me doen aló por dentro de min. Porque “non os coñezo”. Non fixen por coñecelos.

Tamén lembro o fácil que é lermos moitos libros e non aplicalos á vida. O Raposo díxolle ao Príncipiño, (Cap. XXI): “Domesticar é unha cousa moi difícil: significa: “ facer a un da casa”, “crear vencellos”. “Si, claro. Ti non es aínda para min máis ca un outro rapaciño máis, semellante e perdido entre outros, poño por caso, cen mil rapaces máis. (Coma un bulto máis). Non te preciso para nada. E tampouco ti tés necesidade de min. Para ti eu non son máis ca un raposo semellante a outros cen mil raposos. Pero se ti me domesticas, (me fas da túa casa, da túa ‘domus’, da familia), ai!, daquela teremos necesidade un do outro. Ti serás para min único no mundo. E eu serei para ti único no mundo”.

E agora , eu coma Patronio, razoo: Quen dá a esmola? Eu ou que está a pedir, mostrando a súas dificultades para vivir? Certamente el. Quen axuda? El. É el quen me humaniza. O raposo humanizou ao Principiño.

Son eu quen se ten que deixar humanizar. E iso leva tempo. Para que logo eu lle esixa aos demais, os nenos, os enfermos, os vellos, as vítimas, as mulleres, etc., rapidez nos procesos de transformación persoal. Todo iso leva tempo. E ti diso sabes moito, querido Iago, porque fuches e segues a ser un pedagogo e educador extraordinario. E ese tempo regálasmo ti a min. Non me agobias. Trátasme con un grande afecto. Por iso, quen ten que dar as grazas?

As grazas débochas eu a ti e a túa familia. “Xa somos un pouco máis da casa”. Xa me “domesticaches”, incluso no outro sentido de desbravarme. Xa me “domesticaches algo máis”. Xa es moitísimo máis de min.

Bendita rampa de Oza. Iso non quere dicir que no aviso ao Concello non teñas toda a razón. Tamén eles precisan que os “domestiquemos”, que os consideremos algo máis “de nós,“da casa e da familia”. Do que lle chamamos “a casa común”. Xa sexa Galiza, España, Mundo, etc., sóbranos agresividade e precisamos moita domesticación, nos dous sensos do concepto. Daquela, coma no meu caso, tamén entenderán mellor cando alguén está a expresar un laio: “Por favor, esa rampa!

Coas túas verbas, dixéchesnos: “Como un irmán che falo.” E doerannos por dentro todos os que coma ti non poden achegarse ao mar que tanto precisades del por saúde e por divertimento, que tamén é saúde.

Quen saíu beneficiado dese primeiro facebook que ti escribiches? Quen sofre os problemas e quen segue axudando aos aos que imos pola vida con tantas présas e ocupacións que mesmo parece coma se fósemos uns ministros para todo?

Quen ten que darche as grazas, querido Iago Santalla? Ti arranxaches esas nosas rampas persoais, as de dentro de nós, que deshumanizan o mundo. E de paso solidarizáchesnos a todos para unirmos as voces e pedirmos contigo que a pasarela de Oza se faga da mellor maneira posíbel e a non tardar para que axude a todos.

E aínda que vivimos lonxe, agora que xa volvo a ver, cando a vida volva ao seu, un día, a ver se temos a oportunidade de tomarmos unha auga mineral, (%sen alcool”) e proxectamos iso de “arranxamos xuntos o mundo”. “Hai moito que facer na leira. Temos a parcela que se volve monte”.

-“Ti busca galiñas?, díxolle o raposo.”

-“Non, respondeu o Principiño: “Eu busco amigos”.

Todos nós buscamos amigos e somos amigos.

Amigo: Unha aperta fonda, Iago. E saudiños pola casa.