LEIRAS PULPEIRO, O SILENCIOSO ANIVERSARIO DO MÉDICO POETA

Vivimos nun mar de holoturias! Non sei se saberedes  –xa que isto non o contan nos xornais–, qué demo son as holoturias. Porque non é o común contemplar unha holoturia todos os días! Pois ben, direivos que as holoturias non son máis ca uns equinodermos mariños, de corpo alongado con tentáculos retráctiles ao redor da boca, cos que gostan de retrotraélo todo. (Podedes recrearvos na imaxe dela se dades co señor Google, un erudito un algo obeso e sabichón).
Teñen un apariencia inquedante e incluso repulsiva. Pode que entre eles se atraían, coma se atraen hienas e lamáchegas. O que máis abraia das holoturias son eses tentáculos retráctiles da boca. Non prometen nada bo para a víctima. Hai certamente equinodermos máis simpáticos coma o ourizo mariño (ao que xa aquel príncipe ferrolán chamado Galín louvaba en xordo ermo naqueles ledos anos oitenta, na efervescencia das promesas ilusas do posfranquismo sen depurar). O ourizo de padal demodé, e outros equinodermos caídos do ceo, como as máxicas estrelas de mar que son quen de rexenerar un brazo sen pasar pola enxeñería xenética nin pola cirurxía reparadora. Son seres de pel moi dura e espiñas calcáreas, de corpo radiado en cuio cerne andan un canles polos que circula a auga do mar.
Coñezo eu uns equinodermos terrestres ben máis calcáreos e espiñentos, cunha pel non xa dura senón correosa aínda máis ca cascuda da Metamorfose do Kafka.
Estaredes cismando que ten a ver todo isto co título do artigo. Todo ben deses tentáculos, deses apéndices móbiles que son comúns aos equinodermos tanto coma aos moluscos e á teocracia oligárquica que nos goberna. Porque tentáculo vén do latín tentare que significa tocar. E os teócratas oligarcas  teñen o vicio de tocalo todo, maculando toda pureza anxelical. Non son quen de durmir teimando en que nada lles quede sen tocar cos seus lonxíncuos tentáculos aos que se engaden esas ventosas que chuchan a un ata deixalo esmirriado, coma un elegante esquelete de multado contenedor. Non levan oito tentáculos, coma os polbos, senón infindos ou, alomenos, incontabeis para os seres finitos e finiquitados. A Leiras Pulpeiro fixéronlle a vida imposibel estes moluscos. E iso que levaba o apelido deles.
O pasado 25 de outubro fixo cento e sesenta anos do nacemento deste senlleiro home, médico e poeta. Poeta social que pagou en vida ese adxectivo (reparade en que engadir social a calquera nome múdao nun sospeitoso axitador con pucha ao Che Guevara) no pechado val de Mondoñedo, ancestral terra de afoutas xentes galegas, loitadoras e galeguistas. Non en van nacera alí o Mariscal Pardo de Cela, a resistencia da nobreza galega fronte á imperial dos Reis Católicos. Seica iso non o contan na serie televisiva Isabel, de feitura de meseta central e centralista. Leiras Pulpeiro era o médico dos pobres no val dos ricos eclesiásticos, cunha curia que se arrimaba á nobreza foránea e combatía á fidel causa galega. Vinte e dous foron chamados os que vendido lo han, que venderon a Frouseira e as terras do Mariscal. Non por fame de sustentos, que falezcan de abondar senón por má vilanía... O médico poeta non só sandaba os corpos dos desherdados de balde, senón que sandaba as almas e loitaba contra a orixe da desigualdade social, a inxustiza do poder no exercicio da tralla.
Eses eran seus poemas sociais e retranqueiros. Cando Pulpeiro vivía naquel fermoso val, ás xentes do povo seguían encadeados aos señores da terra e aos señores do ceo, que viñan sendo os mesmos agás pola roupa talar das talas e porque os tonsurados tiñan aínda máis poder cós outros na sombra da Catedral. Así que o médico poeta viviu baixo ameaza, e non só de excomunión. O escarnio e o maldizer, de fonda tradición galega, sempre levaron á morte do poeta por isolamento ou queima inquisitorial. A persecución foi tal que á súa morte a igrexa prohibiu darlle terra de camposanto e asistir ao enterro.
Mais, desobedecendo con afouto tal inxuria e en mostras de agradecemento a toda unha vida de entrega aos seus, o povo respoondeu coa honra dun enterramento multitudinario polas rúas mindonienses. Mais disque entre o común somentes asistiu unha persoa de realengo en representación do sangue azul, e foi o rei Cintolo, que saiu a man tenta da súa cova lendaria para deixar a súa testemuña.
Fora aquel un día triste para os mindonienses máis asoballados porque ficaban xa sen seguridade social e sen aquel home con xorne de humanista marxista que estaba infindamente máis achegado a Cristo no seu ateísmo que toda a curia que pasaba por cristián.
O fenotipo dos tonsurados carregaba cunha herdanza ben negra, negra como a fame e a peste que ningún botafumeiro incensarial podía arrecender! Aqueles equinodermos mindonienses vivían os equinoccios sen pizca de equidade no reparto da riqueza. E arfaban ledos á morte dun guerreiro da igualdade e a xustiza social.
Disque ao paso daquel corpo insepulto, alguén escoitou un renxer de cadeas e un chouto a bater nas pedras da praciña ata parar no bico da escada. Todos foron a dicir que era un aviso de morte. Algúns falaban da mariscala e da cabeza torada do mariscal na derradeira demouca da resistencia de Galiza.