Grande Caruso di Napoli

Sen que poida precisar con exactitude o ano –con certeza os primeiros sesenta, cando cursaba segundo ou terceiro de bacharelato–, recordo con bastante precisión que un sábado pola tarde vin unha película, daquelas que nos proxectaba don Saturnino –non recordo o seu apelido, se é que algunha vez o souben, xa que non estudei na Preparatoria, onde el impartía as súas clases–, que deixou pegada en parte das miñas aficións musicais. Trátase de El gran Caruso, filme, estreado en 1951, que narra a vida do grande tenor napolitano de finais do século XIX e das dúas primeiras décadas do XX.
Hai quen aínda o considera o mellor de toda a historia, cando menos da que existen documentos sonoros, discos, que o cantante vendeu millionariamente e que lle proporcionaron unha importante fortuna. Nesa historia filmada, foi Mario Lanza, tamén destacado tenor, neste caso italoamericano, e que, así mesmo, morreu novo, quen deu vida a Enrico Caruso, ó grande Caruso. O tenor de Nápoles era un grande fumador de tabaco exipcio e o de Filadelfia non se caracterizaba, precisamente, pola moderación na bebida.
Pero iso é outro conto. O caso é que na casa, se cadra xa na propia cea daquel sábado, falei da película e, que sorpresa!, o avó Santiago contounos de cando vira Caruso cantar na Habana. Desa época lembro que na casa tamén había algún disco de Mario Lanza, non sei se inclusive mercado por min.
Das moitas cancións que Lanza cantaba no filme carusiano, ademais das coñecidas arias “Vesti la Giubba” (de “Pagliacci”) ou “La Donna è Mobile” (de “Rigoletto”), as que mellor lembro son “Torna a Surriento” e, sobre todo, a tarantella napolitana de Gioachino Rossini “La Danza”, que o protagonista interpreta inesperadamente nun café cando está a traballar repartindo fariña do muíño do pai da súa moza: “Già la luna è in mezzo al mare,/mamma mia, si salterà!/L’ora è bella per danzare,/chi è in amor non mancherà//Presto in danza a tondo, a tondo,/donne mie venite qua,/un garzon bello e giocondo/a ciascuna toccherà,/finchè in ciel brilla una stella/e la luna splenderà./Il più bel con la più bella/tutta notte danzerà.//Mamma mia, mamma mia,/già la luna è in mezzo al mare,/mamma mia, mamma mia,/mamma mia, si salterà./Frinche, frinche, frinche,/frinche, frinche, frinche,/mamma mia, si salterà.//La la ra la ra/la ra la la ra la/la la ra la ra/la la la la ra la!...”. Inolvidable.
Co paso dos anos escoitei moitas outras tarantellas, algunhas delas tamén en películas que me interesaron, v. g., Tous les soleils, traducida como Silencio de amor.
Tamén viaxei unhas cantas veces a Italia, mais nunca o fixera, ata estes días pasados, máis abaixo de Roma. Desta volta tocoulle o turno ó berce de Caruso, da pizza, do limoncello, da tarantella –cando menos a napolitana, porque a Tarento, á Pùgghie, non cheguei– e doutras cousas que teñen interés histórico, cultural, paisaxístico, gastronómico..., cousas das que, se nada mo impide, penso falar en próximas columnas, pois esta está chegando á fin.