Patria

Onte sábado, mentres almorzaba, coa lectura do noso Diario, como adoito facer diariamente, batín nun recanto dunha das páxinas da sección “España” cunha breve noticia na que se facía saber que o presidente de Estremadura, o señor Fernández Vara –”socialista” el, no seu día militante do PP– defendía a idea de sentir sen complexos a pertenza a “una patria que es común e indivisible, que tiene himnos y banderas, y que no deben ser quitadas”. E paréceme moi ben que así sexa, que se poida ser patriota sen complexo ningún da patria que for, aínda que, a dicir verdade, eu nunca me sentín patriota de ningún sitio. Nin sequera da infancia, como Rilke, ou da lingua portuguesa, como Fernando Pessoa. Mais, insisto, comparto o dito polo político estremeño agás o tocante ao da patria indivisible. Porque non hai nada indivisible nin inmutable. O que hoxe pode parecelo mañá non o é. Cando escoito cousas destas -por desgraza moitas máis veces das que me gustaría e case sempre de xeito irreflexivo- sempre me vén á cabeza meu avó Santiago Paz, a quen tanto quixen e con quen tanto convivín. Morreu con 90 anos, cando xa eu era licenciado. E vénme á cabeza este meu avó porque sendo un neno deixou a ribeira do seu mugardés Mehá natal para ir pescar ao mar das Antillas, con base na habaneira Casablanca. Corría o ano 1897 e nesa altura  a illa de Cuba era de cheo territorio español e meses despois deixou definitivamente de selo. E até hoxe. Mais iso non lle impediu permanecer aló ata 1931, ano en que retornou definitivamente. Pero iso é outra historia. Aquí e agora  o que quero deixar claro é o da suposta indivisibilidade dos territorios. A independencia de Cuba aconteceu, coma quen di, hai nada. Que son 119 anos comparados cos máis de 13 mil millóns que ten o universo que habitamos? Tan falso é, pois, manifestar que as cousas sempre foron así -que di o adaxio popular- como pensar que sempre van ser así. Hoxe son, mañá xa veremos. Desde que Cuba deixou de ser parte de España e se converteu en estado independente, foron moitos os territorios do mundo que seguiron os mesmos pasos. Todo é cambiante. Mais, por desgraza e a miúdo, a memoria é fráxil e o descoñecemento grande. Peor aínda é ese deixarse levar, ese dar todo por certo renunciando ás ideas propias. Porque as ideas propias son tan necesarias como o pan para seguir vivindo sendo nós, para “non ser carneiros de chinchín bizarro, de xentes que presionan dend’a sombra”, que un día dixo Antón Villar Ponte.